Alles wat je als manager wilt weten over stress en burn-out bij medewerkers (blog reeks, blog 1)!

‘Kees en Ineke doen evenveel. Waarom valt Kees om en Ineke niet?’
‘Ons langdurig ziekteverzuim, door stress gerelateerde klachten, rijst de pan uit.’
‘Hoe herken ik stress bij mij medewerkers?’
‘Is stress niet een beetje een mode term voor aanstelleritis?’
‘Wanneer moet ik de leiding nemen en wanneer moet ik loslaten?’
Mijn naam is Rani Zuijdervliet, ik ben inmiddels 23 jaar; no-nonsense psycholoog, trainer, coach, spreker en auteur. Ik heb drie specialismes; het begeleiden van young professionals, het ondersteunen van leidinggevenden (coachend leiderschap. Leiding geven op afstand) én ben opgeleid stress en burn-out coach/trainer en spreker.
De komende tijd post ik wekelijks een (korte) blogs. Deze blogs geven jouw als manager grip op het succesvol (h)erkennen en begeleiden van medewerkers met stress klachten. Op deze manier kun je het stress gerelateerde verzuim op je afdeling verlagen. De blogs bestaan uit twee reeksen. In de eerste zes blogs leer je meer over stress, chronische stress en het herkennen. In de twee reeks, ga ik expliciet in op wat jij kunt doen als je chronische stress vermoedt, wilt verhelpen of als iemand al ziek is.
In deze reeks komen de volgende onderwerpen aan bod:
1. Wat is stress en is het nou slecht of gezond?
2. Wanneer is stress ongezond: het verschil tussen stress en chronische stress
3. Hoe herken je chronische stress bij je medewerkers?
4. Waarom valt Kees om en Ineke niet? M.a.w. waarom treft dit de een wel en de ander niet?
5. De 14 grootste boosdoeners: deel 1
6. De 14 grootste boosdoeners: deel 2
7. De 14 grootste boosdoeners: deel 3
8. De 14 grootste boosdoeners: deel 4
9. Waarom worden met name young professionals geraakt door chronische stress en burn-out?
10. Reeks 2: praktische tips en tricks voor jouw als manager in elke fase.
Vandaag blog 1.
‘Welke woorden komen er in je op als je denkt aan stress?’
Blog 1. Wat is stress en is het nou slecht of gezond?
De kans is groot dat je iets denkt als:
- Spanning
- Onrust
- Slecht slapen
- Te veel werk
- Geen overzicht
- Prikkelbaar
Dit zijn de antwoorden die ik altijd krijg gedurende de vele webinars die ik medewerkers en leidinggevenden heb gegeven. Al deze antwoorden hebben één ding gemeen: ze zijn allen negatief.
Mede door media, hebben we het idee dat stress negatief en ongezond is. Gelukkig is dat een misvatting. Sterker nog stress is een essentieel en gezond systeem. Zonder stress zouden we niets presteren.
Stress systeem
We kunnen ons stress systeem, ons energie systeem kunnen noemen. Vroeger toen we nog in hutten woonden, loonde het om even heel snel te kunnen rennen of hoog te kunnen springen als we werden aangevallen door bijvoorbeeld wolven. Ons stress systeem zorgde ervoor dat we al onze spieren spannen, onze hartslag en ademhaling versnelden en onze gedachten gefocust waren. Dit betekende het verschil tussen leven en dood in veel situaties.
Wolven en deadlines
Tegenwoordig hoeven we ons, in Nederland, zelden meer ongerust te maken over een aanval door wolven. De angst voor wolven is nu vervangen door de angst voor een slechte beoordeling, kritiek, afwijzing, onder presteren etc. Onze hersenen maken zelfs geen onderscheid tussen een echte deadline of denken aan een echte deadline. Een hedendaagse stress bron maakt onze stress reactie weliswaar minder hevig maar heeft toch een vergelijkbaar effect op ons stress systeem. Het stress systeem zorgt ervoor dat we op het juiste moment kunnen ‘pieken’. Het geeft ons een extra dosis energie en scherpte wanneer we die nodig hebben waardoor we kunnen presteren en ons veilig voelen. Het stress systeem is altijd actief en helpt ons bij elke inspanning. Stress maakt dat we ons aanpassen aan veranderende situaties en maakt je veerkrachtig. Het is een onmisbaar mechanisme.
Gas geven
We noemen stress ook wel het gaspedaal van je lichaam. Op het moment dat je stress ervaart, bijvoorbeeld omdat je een belangrijke presentatie moet geven, produceert je lichaam Adrenaline, Cortisol, Noradrenaline en Endorfine (hormonen en neurotransmitters). Door het aanmaken hiervan, ontwikkel je snel een soort van superkrachten en energie om je overleving/prestatie te bewerkstelligen.
Tegelijkertijd zorgen deze stoffen ervoor dat alle processen die minder relevant zijn voor die prestatie op een laag pitje worden gezet. Denk bijvoorbeeld aan voedselvertering. De energie die daarvoor wordt aangewend, kan nu beter worden gebruikt.
Ons stress systeem: Gas en rem
Hoe groter de stress, hoe groter de (tijdelijk) verandering en verplaatsing in je energiehuishouding. Zodra de stress bron weg is en de prestatie is geleverd. Start het herstel. Je kunt ons stress systeem dus zien als een auto met een gas en een rem pedaal. Beiden zijn essentieel voor ons welzijn en ons functioneren.
Volgend blog
So far, so good dus. Stress is gezond en zelfs noodzakelijk. Maar wat maakt nou dat stress ongezond wordt en leidt tot langdurig verzuim bij je medewerkers?
Dit komt aan uitgebreid aan de orde in mijn volgende blog:
‘Wanneer is stress ongezond: stress en chronische stress?’.
Volg mijn account om de reeks blogs te volgen!